Je zou denken: het is thuis rustiger dan in een drukke kantoortuin. Toch kun je ook overprikkeld door geluid raken bij het thuiswerken. Denk aan lawaai op straat, je kinderen die om je heen lopen, je partner die steeds in- en uitloopt of een huisgenoot die ondertussen hardop aan het bellen is. Surprise: je noise-cancelling headphone is niet dé oplossing. Deze 5 tips wel!

Wat komt aan bod?

  1. Hoe merk je dat je overprikkeld bent?
  2. Waarom ben ik zo snel overprikkeld?
  3. Wat niet werkt: je headphone
  4. Deze 5 tips werken wél
  5. Veelgestelde vragen rondom overprikkeld door geluid

Veel mensen vinden het ideaal aan thuiswerken dat je minder last hebt van rumoer op de werkvloer. Geen collega’s die je voor elk wissewasje storen of leidinggevenden die steeds aan je bureau staan. En ook van die ene extraverte collega die de hele dag enthousiast aan het bellen is, ondervind je geen hinder meer. 

Máár ook je thuiswerkplek is vaak geen muisstille omgeving. Misschien wil je je kinderen achter het behang plakken als ze weer eens niet stil achter de iPad zitten maar jou van je werk houden. Of je ergert je aan je thuiswerkende partner, die voor de zoveelste keer met zijn collega aan de lijn hangt. En zijn het niet je huisgenoten, dan is het wel de vaatwasser die loeit, de auto’s die voorbijrijden of de buren die de volumeknop van de radio graag volledig omdraaien. Kortom: overprikkeling door geluid ligt op de loer.

Hoe merk je dat je overprikkeld bent?

Overprikkeling betekent dat je hersenen alle (geluids)prikkels niet meer goed kunnen verwerken. Daardoor ben je extra gevoelig voor bijvoorbeeld alle geluiden om je heen of kost het je meer moeite om de prikkels die er zijn te verwerken. 

Symptomen waaraan je kunt merken dat je overprikkeld bent, zijn als volgt:

  • Je raakt sneller geïrriteerd door geluid, door een vervelende opmerking, door vervelend licht of door andere prikkels. 
  • Je bent gespannen. 
  • Je hebt meer moeite om te focussen. 
  • Je kunt slecht tegen (bepaalde) geluiden of geluiden komen hard binnen.
  • Je voelt je vermoeid. 
  • Je bent boos, verdrietig of angstig.
  • Je kunt minder hebben dan anders en voelt veel frustratie. 

overprikkeld door geluid

Waarom ben ik zo snel overprikkeld?

De ene persoon heeft sneller last van geluidsoverprikkeling dan de ander. Dat je snel overprikkeld bent door geluid kan allerlei oorzaken hebben. Bijvoorbeeld:

  • Je hebt hyperacusis. Dit houdt in dat je hersenen geluid sterker dan gemiddeld verwerken. Je hebt daardoor een lagere geluidstolerantie dan anderen. Je kunt niet tegen harde geluiden (en vindt geluid ook sneller te hard) of vindt geluid zelfs onaangenaam. Je kunt geluid zelfs als pijnlijk ervaren. Dit kan komen door stress, het herstel van een operatie of niet-aangeboren hersenletsel, maar soms wordt er ook geen oorzaak voor gevonden.
  • Je hebt een burn-out, die overprikkeling van de hersenen veroorzaakt. Als je overspannen bent of in een burn-out zit, ben je überhaupt gevoeliger voor overprikkeling. Ook door stress kun je overgevoelig voor geluid raken. Je herkent het misschien wel: als je een krappe deadline moet halen, kun je het geluid van je bovenburen minder goed uitstaan dan als je op je dooie gemak aan het werk bent.
  • Je hebt last van misofonie. De betekenis daarvan is dat je bepaalde geluiden niet kunt uitstaan. Tot walging aan toe. Vaak zie je dat mensen met misofonie niet tegen eetgeluiden kunnen (van messen die snijden op het bord tot het afhappen van een appel). Maar je kunt ook irritatie hebben door geluiden als klapperende deuren, hoge tonen, het geluid van specifieke apparaten of een bepaald repeterend geluid.
  • Je hebt een prikkelverwerkingsstoornis, wat betekent dat prikkels anders of sterker bij je binnenkomen. Je hersenen hebben bijvoorbeeld meer moeite om achtergrondgeluid te onderscheiden van geluid dat belangrijk is. Moeite met prikkels verwerken zie je o.a. bij autisme, ADD, ADHD, niet-aangeboren hersenletsel of Parkinson.
  • Je bent hooggevoelig. Dit betekent dat je brein meer prikkels waarneemt en prikkels ook meer diepgaand verwerkt. Daardoor raak je überhaupt sneller overprikkeld. Niet alleen door geluid trouwens. Je kunt ook last hebben van andere vormen van zintuiglijke, cognitieve of emotionele overprikkeling. 
  • Je bent door vermoeidheid gevoelig voor geluid. Als je gestrest bent of al heel moe bent, dan raak je überhaupt sneller geïrriteerd of afgeleid. Ook door geluidsprikkels. Je hebt dan sneller last van geluiden. 

En laten we niet vergeten; dat je snel overprikkeld bent door geluid kan er ook aan liggen dat je veel herrie om je heen hebt. Als je in een hutje op de hei woont, zal het makkelijker focussen zijn dan als je luidruchtige buren graag een drumconcert geven terwijl jij door een lang document probeert te ploegen. 

overprikkeld door geluid

Wat niet werkt: je headphone

Misschien herken je de drang om naar je noise-cancelling headphone te grijpen als je kinderen, buren of partner weer eens wat luid communiceren of als je gek wordt van het omgevingsgeluid. Dan is het weer even stil!

Maar zo ideaal als dat klinkt, is een koptelefoon niet. Althans, een noise-cancelling headphone kán helpen als je hem af en toe gebruikt wanneer je zwaar overprikkeld bent. Of het kan helpen als je door je koptelefoon luistert naar white noise of binaural beats (speciale muziek die helpt om te focussen of ontspannen). Maar het is geen goed idee om je noise-cancelling headphone standaard op te zetten, ook als er geen omgevingsgeluid is. 

Het probleem is dat je door zo’n koptelefoon gewend raakt aan een omgeving waarin je helemaal geen geluid hoort. Daardoor word je later extra gevoelig voor geluid. Dus ook als je een keer op kantoor zit of als je thuis eens niet een koptelefoon kunt opzetten. 

Vergelijk het met slapen met oordopjes. Als je eenmaal gewend bent om te slapen vanwege je snurkende partner, dan zal je enorm moeten wennen als je de oordopjes een keer niet draagt. Ook als je partner niet naast je slaapt en er dus geen gesnurk te bekennen is. Zonder oordopjes hoor je opeens wél de langsrijdende auto’s ‘s ochtends, terwijl je daar eerder gewoon doorheen sliep. 

Zo werkt het ook met je koptelefoon. Ben je eenmaal gewend aan een doodstille omgeving, dan ga je na een tijdje zelfs het typen van je partner of het langsrijden van auto’s opmerken. Dát wil je niet als je al snel overprikkeld door geluid raakt. Zo maak je het alleen maar erger.

Dus, bewaar je noise-cancelling headphone voor de paar momenten dat je écht naast een drummende buurman of een bouwvakker met een drilboor werkt.

Deze 5 tips werken wél

Wat je op andere momenten kunt doen als je overprikkeld bent door geluid bij het thuiswerken? Deze 5 tips helpen je om je focus terug te pakken en het geluid beter te kunnen aanhoren.

1. Geef het aan als je gefocust werkt en zonder je af

Natuurlijk is het gezellig om soms tussendoor een praatje te maken met je partner die ook thuiswerkt. Maar je wilt niet elke keer door je partner gestoord worden voor grappige anekdotes en sappige roddels over zijn collega’s. En je wilt ook niet dat je partner juist tijdens jouw focuswerk in een online vrijmibo van zijn werk zit, inclusief slechte hits en veel gelach. 

Laat het daarom weten aan je partner, kinderen of je schoonmoeder die graag langskomt dat je om bepaalde tijden gefocust moet werken. Zet je telefoon om die tijd uit, zeg je partner of kinderen dat je even niet beschikbaar bent en kies een ruimte waar je afgezonderd kunt werken. Heb je geen eigen werkplek met een deur? Gebruik dan je koptelefoon met binaural beats om alsnog in je focus-cocon te kunnen kruipen. 

Overigens betekent afzonderen ook dat je via apps, e-mail en andere geluidsproducerende media even niet bereikbaar bent. Schakel dus pushmeldingen op je telefoon uit, zet je telefoon op stil, klik notificaties van Outlook weg en demp eventuele groepsapps die je uit je focus halen. 

2. Verbeter je focus door in tijdblokken te werken

Een goede truc waardoor overprikkeling kan overgaan, is als je je focus verbetert. Dit houdt in dat je je aandacht beter kunt houden bij waar je mee bezig bent. Je raakt dus minder snel afgeleid door geluiden om je heen. Als jij je focus traint, zal je bijvoorbeeld minder snel gehinderd worden door langsrijdende auto’s of door een kort telefoongesprek tussen je partner en zijn collega. 

Hoe je dat aanpakt, je focus trainen? Björn, productiviteitsexpert en directeur van Tijdwinst, deelt er in zijn boek ‘Elke Dag om 15.00 Uur Klaar’ allerlei praktische tips voor. Eén tip die we je kunnen aanraden, is de Pomodoro-techniek. Je werkt dan in tijdblokken aan een taak. Dat betekent dat je steeds 25 of 50 minuten gefocust werkt zonder ook maar naar een e-mail of appje te kijken. Dat kan weer ná het focusblok. Dan mag je een pauze nemen van 5-10 minuten. Vervolgens ga je opnieuw gefocust aan de slag.

Met deze techniek, waarvoor je enkel de stopwatch op je telefoon nodig hebt, train je jezelf om langer je focus vast te houden. Je zult merken dat je daardoor minder snel afgeleid wordt door dingen om je heen.

3. Verdeel high focus- en low focus-taken slim

Overprikkeling door geluid kan er ook aan liggen dat je zó veel focustaken achter elkaar doet dat je brein daardoor oververmoeid is. Dat noem je “cognitieve overprikkeling”. 

Je hersenen kunnen niet de hele dag door hersencapaciteit-slurpende taken verrichten. Daarom kun je beter taken waarvoor veel concentratie nodig is afwisselen met taken die minder focus kosten. 

Zorg ervoor dat je op een dag een beetje van beide hebt. Een high focus-taak is bijvoorbeeld het doorlezen van een document, een samenvatting schrijven of een projectplan maken. Een low focus-taak is het redigeren van een tekst, e-mails beantwoorden of brainstormen met een collega. 

Verdeel daarnaast je high focus-taken slim over de week. Kun jij je bijvoorbeeld beter focussen op kantoor dan thuis? Zorg er dan voor dat je de meeste high focus-taken op een  kantoordag plant. 

overprikkeld door geluid

4. Houd werk en privé gescheiden

Je wilt niet weten hoeveel prikkels dit al kan schelen. Hoe vaak ben jij geneigd om even snel een wasje te draaien tijdens het werk? Of om snel te appen met je moeder over de oppasdag morgen? Hartstikke logisch, maar het levert wel veel geluiden op (een ronkende wasmachine, de notificaties van elk appje van je moeder, etc.). 

Probeer dat soort dingen dus na werktijd te regelen. Dat scheelt al de nodige geluiden en verbetert ook nog je focus. 

5. Beperk stress, zodat je meer focus houdt

We zeiden het net al: stress is niet al te best voor je hersenen. Hoe meer stress je ervaart, hoe groter de kans is dat je overprikkeld door geluid raakt. Wist je dat het zelfs zo kan zijn dat hyperacusis verdwijnt als je je stressniveau verlaagt? Voorkom daarom zoveel mogelijk stress tijdens het werk. 

Een belangrijke tip daarvoor is dat je een goed timemanagement-systeem bijhoudt. Houd een agenda bij waarin je alle belangrijke afspraken, projecten en deadlines noteert. Werk daarnaast met een dagelijkse takenlijst, waarop al je taken van die dag komen te staan. Houd de takenlijst realistisch, zodat het niet iedere dag een race tegen de klok is. 

Verder helpt het volgende om werkstress tegen te gaan en daarmee je focus te verbeteren én de kans op overprikkeling te verkleinen:

  • Zeg vaker ‘nee’, bijvoorbeeld tegen verzoeken die niet in je agenda passen, die niet tot je takenpakket behoren of waar je de expertise niet voor hebt. Durf te delegeren of dingen terug te geven. 
  • Check je e-mail op gezette tijden en niet tussendoor. Maak gebruik van de OHIO-methode om op die momenten al je binnengekomen e-mails direct te verwerken. Dan blijft het niet door je hoofd spoken en houd je een lege inbox.
  • Voorkom dat je altijd aan staat, bijvoorbeeld met deze 7 tips.
  • Sla pauzes niet over, juist niet op drukke dagen. Neem ook de tijd om te lunchen.
  • Stop op tijd met werken, juist bij thuiswerken. Bewaak je werk-privébalans door bijvoorbeeld niet na het eten nog je laptop open te klappen. 
  • Ga in gesprek met je leidinggevende als je te veel werk hebt. Bedenk proactief een plan voor hoe jullie dingen anders kunnen doen.
  • Zorg voor een goede lange-termijn-planning voor projecten. Zo hoef je niet bang te zijn dat je na een tijdje achter de feiten aanloopt. 
  • Stel prioriteiten met de Eisenhower-matrix. Die helpt je om niet alles tegelijk te willen doen, maar je focus enkel te leggen op wat nu belangrijk en urgent is.

Wil je meer van dit soort handige tips voor timemanagement, productiviteit en een goede focus? Volg dan Tijdwinst en Björn Deusings op Instagram. Dan krijg je elke dag handige tips en inzichten rondom die onderwerpen. 

Mensen vroegen ook | Veelgestelde vragen over overprikkeld door geluid

  • Waarom kan ik niet tegen geluid?

    Dat kan allerlei oorzaken hebben. Misschien heb je last van hyperacusis of misofonie. Daarnaast kun je hooggevoelig zijn en daardoor eerder last hebben van de symptomen van een overprikkeld zenuwstelsel (zoals geïrriteerd zijn door geluid). Ook onder meer ADD, autisme, ADHD, een burn-out, Parkinson of veel stress of oververmoeidheid kan ervoor zorgen dat je niet tegen geluid kunt.

  • Wat te doen bij overprikkeling door geluid?

    Als je overprikkeld bent door geluid, kun je natuurlijk het geluid wegnemen. Bijvoorbeeld door je partner te vragen om zijn oortjes te gebruiken voor een telefoongesprek of door bij de buren aan te kloppen of het drumstel even kan wachten tot na kantoortijd. Maar het helpt ook als je je focus verbetert en zo voorkomt dat je afgeleid raakt door geluid. Dat doe je bijvoorbeeld door in tijdblokken te werken en door een realistische planning op te stellen voor iedere dag.

Werk geconcentreerder én slimmer met een cursus timemanagement

Ben jij gevoelig voor geluid en andere afleiding? Wij helpen je graag om je concentratie te verbeteren en slimmer te werken! Volg een cursus timemanagement (dat kan ook online). Daarin leer je hoe je een goede én realistische planning opstelt, overzicht houdt, prioriteiten stelt en werkstress uit je leven bant. 

Of kom naar onze cursus thuiswerken, die je helpt om zoveel mogelijk uit je thuiswerkdag te halen. Met een goede werk-privébalans, minder stress en altijd een duidelijke planning. 

Je volgt onze trainingen door het hele land én online. En ze worden gegeven door onze topdocenten, die gemiddeld met een 9,3 worden beoordeeld. Zien we jou binnenkort bij één van onze cursussen?

overprikkeld door geluid

Wie zijn wij? | Training Timemanagement of Thuiswerken

Tijdwinst is al meer dan 20 jaar specialist in slimmer (samen)werken. Door het hele land en online helpen we talloze professionals om meer uit hun werk te halen, hun focus te verbeteren, effectiever te communiceren en betere (team)prestaties te leveren. We geven onder andere trainingen in timemanagement, thuiswerken en gesprekstechnieken.

Benieuwd naar ons trainingsaanbod of onze andere artikelen? Lees verder op onze websites of meld je direct aan voor een training.